Προσαρμογή: η ενέργεια ή το αποτέλεσμα του προσαρμόζω.
Το ταίριασμα κάποιων πραγμάτων μεταξύ τους και η σύνδεσή τους.
Η τροποποίηση και αλλαγή που γίνεται σε κάτι, προκειμένου να ταιριάζει ή να συμφωνεί με κάτι άλλο.
Τα σχολεία ξεκίνησαν την προηγούμενη εβδομάδα. Τα παιδιά μας περάσανε και περνάνε μια περίοδο προσαρμογής. Ιδιαίτερα αυτά που αλλάζουν βαθμίδα εκπαίδευσης, βρίσκονται σε σχολικό περιβάλλον για πρώτη φορά ή βιώνουν οποιαδήποτε επιπλέον αλλαγή μπορεί να βιώνουν αυτή την περίοδο ακόμα πιο έντονα.
Ξεσπάσματα θυμού, κλάματα, υπερένταση, αϋπνία και συμπεριφορές διαφορετικές από αυτές που έχουμε συνηθίσει είναι μερικοί από τους τρόπους που τα παιδιά μας θα μας πουν «δυσκολεύομαι», «έχω πολλά και διαφορετικά συναισθήματα», «προσπαθώ να συγκεντρώσω το μυαλό μου και να συντονίσω το σώμα μου ώστε να ταιριάξει στο νέο περιβάλλον».
Όλα αυτά τα έντονα συναισθήματα που βιώνει ένα παιδί κατά τη διάρκεια της προσαρμογής του στο σχολικό περιβάλλον μπορούν να μας παρασύρουν. Είναι πολύ εύκολο, αντί να γίνουμε το ασφαλές λιμάνι στο οποίο θα μπορέσουν να νιώσουν ασφάλεια και σταθερότητα, να καταλήξουμε σε απειλές, καβγάδες, υποχωρητικότητα, «ηθικά διδάγματα» που δεν αρμόζουν σε ενήλικη συμπεριφορά και δε βοηθούν το παιδί μας να επεξεργαστεί τι του συμβαίνει.
Ας θυμηθούμε: Δεν είμαστε εδώ για να «διορθώσουμε» τα παιδιά μας, να βρούμε άμεση λύση στα προβλήματά τους και να τους σβήσουμε τις αρνητικές εμπειρίες με ένα μαγικό ραβδάκι. Όπως ο κάθε άνθρωπος, έτσι και το δικό μας παιδί θα βιώσει δυσκολίες στη ζωή του. Θα νιώσει όλα τα συναισθήματα. Σίγουρα όμως είμαστε εδώ για να τους δώσουμε χώρο να εκφραστούν, να τα ακούσουμε, να τους δείξουμε ότι τα καταλαβαίνουμε γιατί έχουμε βιώσει κι εμείς ανάλογες εμπειρίες (όλοι φαντάζομαι πήγαμε νηπιαγωγείο, πρώτη δημοτικού και πρώτη γυμνασίου) και ότι είναι απόλυτα λογικό και φυσιολογικό να αντιδρούν έτσι. Ας τα αφήσουμε να ζήσουν τη δική τους εμπειρία προσαρμογής, μια περίοδο που μπορεί να τα δυσκολέψει. Ίσως τελικά να είναι και το μόνο που χρειάζονται: οι γονείς τους να τα ακούν και να τα καταλαβαίνουν. Χωρίς λύσεις, κήρυγμα και ματαίωση της εμπειρίας τους.
Μήπως αντί να πούμε «έλα, πώς κάνεις έτσι», «μη φοβάσαι, δεν έγινε κάτι, θα βρεις άλλους φίλους», ματαιώνοντας ουσιαστικά την εμπειρία τους, να πούμε «σε καταλαβαίνω, είναι απόλυτα λογικό να μη θες να πας στο καινούριο σχολείο. Είναι φυσιολογικό να φοβάσαι και να σου λείπουν οι φίλοι σου. Κι εγώ φοβάμαι όταν ξεκινάω κάτι καινούριο». Ο φόβος είναι ένα φυσιολογικό ανθρώπινο συναίσθημα που μας κυριεύει σαν κύμα, αλλά μόλις το αναγνωρίσουμε και το δεχθούμε, όπως όλα τα συναισθήματα, σιγά σιγά φεύγει. Δεν κρατάει για πάντα.
Είναι εύκολο να μιλάς για μια τέτοια περίοδο, δύσκολο όμως πολλές φορές να τη βιώνεις στην πράξη. Συχνά αντιδρούμε άμεσα, βρίσκοντας γρήγορες λύσεις ή θέλοντας να «κόψουμε» εδώ και τώρα μια συμπεριφορά του παιδιού μας γιατί μας δυσκολεύει εμάς τους ίδιους το να βλέπουμε το παιδί μας να ζορίζεται, να θυμώνει, να ξεσπάει. Μπορεί, βλέποντάς το, ασυναίσθητα να θυμόμαστε τον εαυτό μας στην ηλικία του, τις πρώτες μέρες στο σχολείο και την έλλειψη στήριξης και σύνδεσης από τους δικούς μας γονείς. Πρόσφατα, μια νέα μαμά που το παιδί της θα πήγαινε νηπιαγωγείο πρώτη φορά μού εξιστόρησε πως η δική της μαμά την έβαλε στην τάξη κυριολεκτικά με τις κλοτσιές. Όταν λοιπόν βρίσκεσαι αντιμέτωπος με τις δικές σου παιδικές εμπειρίες, κάνε μια παύση και ρώτα τον εαυτό σου: «Πόσο χρονών είμαι τώρα που φέρομαι έτσι στο δικό μου παιδί; Πώς μπορώ να ξαναγίνω ο ασφαλής ενήλικας που χρειάζεται;».
Εσύ τι πιστεύεις ότι χρειάζεσαι για να συνδεθείς με το παιδί σου σε μια περίοδο προσαρμογής και έντονων συναισθημάτων; Ίσως περισσότερο προσωπικό χρόνο; Μια βόλτα στη φύση; Σωματική άσκηση; Περισσότερο ύπνο; Υποστήριξη χωρίς κριτική; Τι σε γεμίζει και σε ενδυναμώνει ώστε να μπορέσεις να ασκήσεις τον ρόλο του γονέα μέσα από τη σύνδεση στο παρόν και την άνευ όρων αποδοχή του παιδιού σου;
Ως γονείς είμαστε το πιο σημαντικό εργαλείο ρύθμισης των έντονων συναισθημάτων των παιδιών μας. Ας μας φροντίσουμε λοιπόν. Είναι ΟΚ αν χρειάζεσαι υποστήριξη και ενδυνάμωση ως γονέας. Είναι ΟΚ να βρίσκεις ποιοτικό χρόνο για σένα μέσα στην ημέρα. Είναι ΟΚ να χρειάζεσαι ξεκούραση. Είναι ΟΚ να αισθάνεσαι ανεπαρκής. Δεν υπάρχει τελειότητα στον γονεϊκό ρόλο. Υπάρχεις μόνο εσύ και το παιδί σου και η μοναδική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ σας.
Μαρία Γκοτζαμάνη, MSc.
Parent Coach
